HGL – Week 9 – aantekeningen

Resumé (waar komen we vandaan?)

Industrialisatie

• Breuk met het verleden (van feodaal stelsel naar burgerij)
• Materialisme (productie en beschikbaarheid van producten neemt toe)

Locke  

• Bezit (producten door menselijke creativiteit) ->
• onvervreembare rechten ->
• rechtsstaat (trias politica) ->
• bescherming van bezit (niet door natuur, maar door de mens / cultuur georganiseerd.

Voorbeeld: Russisch kapitaal door oligarchen vinden haar plek in Londen (The City). Het Verenigd Koninkrijk beschermt kapitaal tegen de willekeur van de overheid.

Adam Smith

• Breuk met het verleden is goed
• Modernisering van de arbeidsverhouding
• Burgers krijgen de vrijheid om zelf te handelen (dus niet gebonden aan de eisen van de heer)
• Arbeidsdeling (pin-maker) / normjaartaak
• Vrije markt
• Egoïsme of empathie?
• Kapitaal heeft kopers nodig (emancipatie van de burgerij)
• Overheid moet excessen van de vrije markt tegengaan -> scholing van alle burgers

Marx

• Breuk met verleden leidt tot nieuwe ongelijkheid
• Surplus (overschot / winst) gaat naar de kapitalist.
• Schema WGW wordt GWG
• Waar / producten zijn middelen om geld te verdienen
• Kapitaal creëert kapitaal (oude Grieken -> chrematistiek / geldvermeerderingskunst)
• Proletariaat (werknemer) verkoopt energie
• Producent verkoopt product
• Proletariaat krijgt loon
• Producent krijgt winst
• Efficiëntie leidt tot race to the bottom / uitbuiting / exploïtatie / personeel als kostenpost
• Proletariaat vervreemdt / verpaupering
• Onderbouw: sociaal-economische verhoudingen -> proletariaat wordt uitgebuit en is afhankelijk van de product / kapitalist.
• Bovenbouw: kapitalist heeft macht en zit in de heersende politieke structuren, instututen en organisaties (zoals mijn voorouders)
  • Denk ook aan de bescherming van kapitaal door de kapitalisten (denk aan de tegenstem tegen arbeidsrechten in 1933).
  • Veel gewone burgers konden niet naar school (Smith) en hadden ook niet de mogelijkheid om mee te praten. Ze moesten werken (en steeds harder werken omdat ze werden uitgebuit)
• Proletariaat -> bewustwording van haar macht (onvermijdelijke sociale revolutie!)
• Geen vals bewustzijn (niet reactionair, maar revolutionair! Zonder proletariaat geen producent!))

Waar gaan we het vandaag over hebben?

Drie “vulkanisme” breuklijnen & Tronto

1. Mens als kostenpost (uitputting) – lesuur van 50 naar 45 minuten 😊.
2. Natuur als (on)eindige bron van ((in)efficiëntie) verspilling
3. Financieel gewin / financialisering
4. Scheiding tussen private en publieke sfeer.
5. Publieke sfeer -> efficiënt, berekenend, financialisering, met de rekenmachine in de hand

• Efficiëntie (pin-maker / njt)
• Kapitaal
• Proletariaat vs. Bourgeoisie (wij vs. Zij)
• Masculien
• Witte mannen 😊    
• Zorg & feminien
  • Toeslagenaffaire
  • Coronazorg
  • Etc.
• Zorg & vrije markt?
  • Zorg is natuurlijk (efficiëntie zorgt voor minder mens in de zorg)
  • Zorg als product (vrije markt organiseert -> coronazorg?)
  • Zorg en buitenlanders of robots (robots of buitenlanders zijn niet automatisch zorgzaam… ze vullen gaten, maar dat is nog geen zorg.
• Nieuwe logica van de zorg.